De onnozelheid van perfectionisme

Ben jij ook iemand die net iets te fanatiek naar perfectie streeft? In dit artikel gaan we bespreken waarom het nastreven van perfectie eigenlijk een beetje onnozel is. Zeker als dat obsessief gebeurt. We gaan kijken hoe perfectionisme ontstaat en wat er moet gebeuren om er vanaf te komen.

Perfectie bestaat niet

Laten we beginnen met de definitie van perfectionisme. Perfectionisme is de drang om alles foutloos en zonder enige tekortkomingen te willen doen.

Klinkt als een nobel streven, toch?

Maar het is voor iedereen duidelijk dat deze perfectie in de praktijk zelden bereikt wordt. (En dat is maar goed ook, zoals later zal blijken.) Het is als proberen eenhoorns te vangen: leuk om over na te denken, maar in werkelijkheid onmogelijk.

Perfectionisme is iets anders dan je best doen en het beste resultaat nastreven. Dit laatste doe je door jezelf toestemming te geven om te leren, te groeien, te experimenteren en te vallen en op te staan om iets (bijvoorbeeld een vaardigheid, dienst of product) over tijd alsmaar beter te maken. 

Perfectionisme zegt: "Het moet foutloos! NU! Want anders.....!"

Wanneer je vasthoudt aan perfectionisme, leg je jezelf enorme druk op. Je stelt onrealistische verwachtingen die bijna onmogelijk zijn om waar te maken. En wat gebeurt er dan? Je wordt gestrest en gefrustreerd en je zelfvertrouwen, eigenwaarde en zelfrespect gaan de neerwaartse spiraal in.

Dus als stress, frustratie en het najagen van eenhoorns jouw definitie van je ideale leven is, "knock yourself out"!

Maar dit is dus geen perfectie. Dit is het tegenovergestelde ervan! Dus waarom doen we dit?

Perfectie is dood

Als we perfectionistisch zijn, hebben we een bepaald beeld van hoe dingen moeten zijn en dat willen we dan nastreven. Daar is op zich niets mis mee. Verbeteren en groeien is goed. En daar heb je een visie voor nodig.

Maar perfectionisme gaat verder. Het zegt ook dat een andere mogelijkheid niet mag of kan. Er is maar één mogelijkheid goed genoeg. De rest is taboe. En daarmee zetten we alles vast.

Met deze starre insteek help je nog een aantal andere dingen om zeep. Als er maar één mogelijkheid toegestaan is, dan is er geen vrijheid meer. Geen spontaniteit, geen creativiteit, geen kleur, geen variatie en vooral niets van jezelf.

Dus als jij de afwezigheid van vrijheid, spontaniteit, creativiteit en verscheidenheid kan waarderen, dan is perfectionisme echt iets voor jou. 

Veel perfectionisten zijn daardoor ook heel kritisch en hard tegen zichzelf. Van binnen lijkt het meer op een totalitaire politiestaat. Het moet per se op een bepaalde manier, want anders....

Perfectie is de imperfectie van de ander

Perfectie moet zich onderscheiden van dat wat niet perfect is. Dat betekent dus dat alleen een klein gezelschap perfectie mag bereiken. Want wat gebeurt er als iedereen dat bereikt?

Als we allemaal perfectie bereiken zijn we allemaal even competent, even mooi, even aantrekkelijk en even succesvol. En dat is dan niet meer perfect maar "normaal" en "middle of the road".

Dus op een bepaald niveau heb je het falen van een ander nodig om jezelf het sprookje van je eigen perfectie te vertellen.

Dus ja, als dat is waar jij naar verlangt... (ik weet, er zijn zeer succesvolle en competitieve lui die dit helemaal niet vervelend vinden...)

Perfectionisme in een notendop

Perfectionisme is niets anders dan een kunstmatig idee wat je in je hoofd hebt gecreëerd, waarvan je gelooft dat als je zo bent of doet, mama, papa, je vriendjes, klanten of collega's je lief zullen vinden. Dat ze je "goed" vinden. Dat ze je "goed genoeg" vinden.

Natuurlijk wil je gewaardeerd worden door je naasten en harmonieuze relaties hebben. Maar je wil ook vrijheid, spontaniteit en creativiteit.

Dat is wat we allemaal willen. Je wilt geen perfectie. Perfectie is ook nooit iets geweest wat zorgt voor goede relaties. Als dat zo zou zijn, zouden alleen eenhoorns goede relaties hebben.   

Nee, als het om goede relaties gaat kom je verder met vrijheid, spontaniteit en creativiteit. Gooi er een bak liefde tegenaan en het komt goed.

Perfectionie op de verkeerde plek zoeken

We zoeken perfectie dus op de verkeerde plek. Want er is al vrijheid, mogelijkheden, verscheidenheid, met alle spontaniteit en creativiteit. Dat is er al. Maar dat is wat ons imperfect maakt, denken we soms.

Maar daar zit de perfectie juist in. Je bent er al. Je gaat het meeste bereiken door met al je zogenaamde imperfecties (die het dus niet zijn) mooie dingen na te streven en je daarvoor in te zetten.

Je bent uniek. Jouw "imperfecties" zijn anders dan die van anderen. Jij schrijft jouw unieke verhaal in het leven. En omdat het zo uniek is, zo eigen, zo bijzonder, is het al perfect.

We hebben allemaal onze struggles. We denken soms dat we tekortschieten. En we doen dat allemaal in een oneindig kleurrijke verscheidenheid.

Daarin zit de perfectie. Een leven waarin je ontdekt, groeit, speelt, op je bek gaat en weer opstaat. Oh wat is het heerlijk om dat in vrijheid en met creativiteit en spontaniteit te doen!

Je leeft! Hoe perfect is dat! Het tegenovergestelde hiervan is "niet leven". Oftewel niet bestaan. Net als perfectie en die eenhoorn. Dat wil je niet!

Hoe ontstaat perfectionisme?

Dit is een onderwerp waarover we uren kunnen praten, maar in het kort komt het hierop neer:

Je hebt ooit eens geleerd (meestal op jonge leeftijd) dat als je aan bepaalde maatstaven voldeed, je bepaalde dingen gedaan kreeg. Dit kon aandacht/liefde zijn van een ouder of andere "beloningen".

Misschien heb je ook negatieve ervaringen gehad als je de maatstaf niet haalde, in de vorm van afwijzing. Deze afwijzing kan bestaan uit kritiek, straf of zelfs mishandeling en verwaarlozing.

Op een onderbewust niveau gaat jouw onderbewustzijn op zoek naar die criteria die jou helpen om de beloning binnen te halen en afwijzing te vermijden. En dat wat de meeste beloningen binnenhaalt wordt dan de basis van wat "perfect" is.

En als perfectionist moet jij dat bereiken. Want als je daarin faalt, loop jij de beloning mis en word jij afgewezen. En dat wil jij koste wat het kost vermijden.

In de praktijk gaat perfectionisme dan ook gepaard met angsten en spanning. Faalangst en spreekangst gaan altijd gepaard met een angst voor afwijzing.

Perfectionisme ondermijnt een gevoel van zelfvertrouwen, eigenwaarde, een positief zelfbeeld en zelfacceptatie en zelfrespect.

Perfectionisme loslaten

Ben jij perfectionistisch op een manier die je tegenhoudt? Die ervoor zorgt dat je uitstelt en je overlaadt met stress en spanning? Dan wil je daar waarschijnlijk iets aan doen.

Want je hebt ook door dat het leven veel leuker ("perfecter") is als je gewoon lekker jezelf bent en leuke dingen gaat doen waar je een passie voor hebt, in plaats van een obsessieve klopjacht op een niet-bestaande eenhoorn.

Perfectionisme lossen we op als het onderbewustzijn oude keuzes en overtuigingen kan herzien en opnieuw kan maken. Want het zijn doorgaans keuzes van vroeger die nu als onderbewuste programmatuur je emoties aansturen. 

Dit is een therapeutisch proces waarmee ook angsten en trauma's opgelost kunnen worden. Je bent in staat om diep van binnen nieuwe keuzes te maken en die perfectionistische neiging los te laten, met een beetje hulp.

Wil jij gericht werken aan het loslaten van jouw perfectionisme?

Fundamenteel zelfvertrouwen online training

In de Fundamenteel Zelfvertrouwen met NLP & hypnose online training ga je door een therapeutische online training heen die helemaal gericht is op het opbouwen van zelfvertrouwen, eigenwaarde, zelfacceptatie en zelfrespect. En daarmee rekent het ook af met perfectionisme.

Deze training is gebaseerd op mijn jarenlange coachingspraktijk en geeft je de mogelijkheid om alle stappen die ik 1 op 1 met mensen doe, in je eigen tijd, online, op jouw tempo te doorlopen.

Weg met Spreekangst!

Zit je perfectionisme het meeste in de weg bij het geven van presentaties en spreken voor een groep, dan helpt de Weg met Spreekangst! met NLP & Hypnose online training je direct verder.

Ook deze training is gebaseerd op de coachingspraktijk en kun je helemaal zelfstandig online doorlopen.

Persoonlijke coaching

Persoonlijke coaching voor zelfvertrouwen opbouwen en spreekangst oplossen is iets wat ik nog heel graag doe, maar de mogelijkheden daarvoor zijn beperkt door tijd.  

Het bijkomende voordeel van de online trainingen is dat het niet uitmaakt waar en wanneer je ze doet en logischerwijs zijn ook de kosten lager dan 1 op 1 NLP & Hypnose coaching.

Tot slot

Ik hoop dat ik je enkele ideeën heb kunnen geven om perfectionisme los te laten. Er zijn veel mooiere dingen dan perfectie.

Natuurlijk zou het geweldig zijn als ik in dit artikel dé oplossing kon bieden voor perfectionisme, maar dat is helaas niet mogelijk. Als je op zoek bent naar tips en trucs over complexe zaken zoals deze, zijn er genoeg blogs en artikelen die het allemaal beter weten. Maar enkel informatie is zelden voldoende om echt te veranderen.

De realiteit is dat perfectionisme diep geworteld zit en gebaseerd is op allerlei onbewuste neigingen, overtuigingen en strategieën die vooral met een therapeutische benadering kunnen worden aangepakt.